Sejm uchwalił(29.07.2011) przygotowaną w Ministerstwie Sprawiedliwości ustawę o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary.
Głównym celem ustawy jest dostosowanie polskiego prawa do trzech decyzji ramowych Rady Unii Europejskiej:
- decyzji ramowej Rady 2009/299/WSiSW z 26 lutego 2009 r.wzmacniającej prawa procesowe osób oraz ułatwiającej stosowanie zasady wzajemnego uznawania do orzeczeń wydanych pod nieobecność danej osoby na rozprawie,
- decyzji ramowej Rady 2008/919/WSiSW z 28 listopada 2008 r. zmieniającej decyzję ramową 2002/475/WSiSW w sprawie zwalczania terroryzmu,
- decyzji ramowej Rady 2008/913/WSiSW z 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych.
Szczególnie warto zwrócić uwagę na dwa rozwiązania wprowadzane do porządku prawnego uchwaloną dzisiaj ustawą:
1. W Kodeksie postępowania karnego wprowadzone zostaną nowe przepisy umożliwiające wznowienie postępowania i zakwestionowanie w ten sposób prawomocnego orzeczenia wydanego pod nieobecność oskarżonego.
- Zgodnie z uchwalonymi przepisami, dopuszczalne będzie wznowienie postępowania dotyczącego prawomocnego orzeczenia wydanego w sprawie karnej pod nieobecność oskarżonego – mówi Minister Sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski.
- Będzie to możliwe wówczas, gdy oskarżony w sposób przez siebie niezawiniony nie uzyskał informacji o rozprawie albo o treści orzeczenia i sposobie jego zaskarżenia – dodaje.
Regulacja ta stanowić będzie istotną gwarancję procesową odnoszącą się do tych sytuacji, w których do oskarżonego nie dotarła informacja o terminie i miejscu rozprawy lub posiedzenia, w związku z czym sprawa została rozpoznana pod jego nieobecność, albo nie został mu doręczony odpis orzeczenia podlegającego zaskarżeniu, w związku z czym nie mógł on skorzystać z możliwości wniesienia środka odwoławczego. Z tego względu projekt przewiduje dodanie w Kodeksie postępowania karnego art. 540b, umożliwiającego wznowienie w takiej sytuacji postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem.
2. Do Kodeksu karnego wprowadzone zostaną przepisy obejmujące przestępstwa związane z działalnością terrorystyczną.
Będzie to zgodne z wymogami nakładanymi przez decyzję ramową Rady 2008/919/WSiSW w sprawie zwalczania terroryzmu.
- Wprowadzamy nowy typ przestępstwa, kryminalizującego tzw. instruktaż terrorystyczny - mówi Minister Krzysztof Kwiatkowski.
- Do tej pory prawo nie przewidywało odpowiedzialności karnej osoby, która rozpowszechniała informacje mogące posłużyć do przeprowadzenia ataku terrorystycznego, nie kierując ich do konkretnych osób, lecz rozpowszechniając je w sposób umożliwiający dostęp do tych informacji, na przykład za pośrednictwem Internetu, nieokreślonemu kręgowi osób - dodaje.
Nowowprowadzony przepis pozwoli na pociągnięcie sprawcy takiego czynu do odpowiedzialności karnej. Za to przestępstwo będzie grozić kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Karane będzie działanie sprawcy polegające na rozpowszechnianiu lub publicznym prezentowaniu treści mogących ułatwić popełnienie przestępstwa o charakterze terrorystycznym. Należy podkreślić, że warunkiem odpowiedzialności karnej będzie określone nastawienie sprawcy tego czynu, przejawiające się w zamiarze, aby inna osoba z wykorzystaniem rozpowszechnianych informacji popełniła przestępstwo o charakterze terrorystycznym.
Na dzisiejszym posiedzeniu Sejm uchwalił także ustawę o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (w oparciu o projekt senacki poparty przez resort sprawiedliwości).
Ustawa wprowadza m.in. przepisy normujące problematykę umieszczania nieletnich w hostelach.
Ministerstwo Sprawiedliwości z dniem 30 czerwca 2011 r. zakończyło realizację pilotażowego projektu systemowego ,,Rozwój kompetencji społecznych osób przygotowujących się do opuszczenia zakładów poprawczych” . Jego główny cel to zwiększenie aktywizacji zawodowej i skuteczna integracja społeczna nieletnich przebywających w zakładach poprawczych.
Realizacja projektu polegała na utworzeniu dwóch hosteli z przeznaczeniem dla wychowanków zakładów poprawczych w celu przygotowania ich do samodzielnego życia po opuszczeniu zakładu poprawczego. Powstały hostele:
* dla wychowanków Zakładu Poprawczego w Świdnicy – hostel w Żarowie
* dla wychowanków Zakładu Poprawczego w Koszalinie – hostel w Koszalinie.
Zgodnie z projektem, hostel przeznaczony jest dla grupy 6-8 nieletnich osób.
W hostelach (w praktyce umiejscowionych w odrębnych budynkach mieszkalnych) odbywa się wdrażanie do życia zgodnego z normami społecznymi, nauka samodzielności, świadomości podejmowanych decyzji i odpowiedzialności. Nieletni przebywający w hostelach uczą się, albo pracują lub odbywają praktyki zawodowe, dodatkowo: uczestniczą w kursach komputerowych, szkoleniach zawodowych z zakresu kompetencji społecznych, kursie językowym, prowadzone są z nimi zajęcia z udziałem doradcy zawodowego, prowadzona jest w stosunku do nich terapia psychologiczna (grupowa i indywidualna), a nadto nieletni korzystają z imprez integracyjnych w środowisku otwartym: basen, kino, muzeum, mecze lokalnych drużyn, gokarty, itp.
W związku z pilotażowym charakterem projektu Ministerstwo Sprawiedliwości zleciło przeprowadzenie badania skuteczności i przydatności takiego projektu hostelowego. Badanie zostało wykonane w kwietniu i maju 2011 r. i wykazało przydatność instytucji hostelu w procesie usamodzielnienia nieletnich opuszczających zakłady poprawcze.
Wydział Informacji
Ministerstwo Sprawiedliwości