Organy gminy aktami prawa miejscowego (uchwałami) dotyczącymi warunków podłączenia do gminnych sieci wodociągowych, kanalizacji sanitarnej i kanalizacji ogólnej wprowadzają często obowiązek ponoszenia przez mieszkańców opłaty przyłączeniowej. Chodzi o możliwość podłączenia budynku do gminnych sieci.
W piśmie skierowanym 7 sierpnia 2017 r. do wszystkich prokuratorów regionalnych Zastępca Prokuratora Generalnego Robert Hernand zwrócił uwagę, że obowiązek ponoszenia opłat nakładany jest na mieszkańców bez upoważnienia ustawowego i narusza art. 7, art. 84 i art. 94 Konstytucji RP.
Z tych względów prokurator Robert Hernand zwrócił się do wszystkich prokuratorów z prośbą o dokonanie analizy zgodności z prawem uchwał dotyczących warunków podłączenia do gminnych sieci wodociągowych, kanalizacji sanitarnej i kanalizacji ogólnej. W przypadku ujawnienia nieprawidłowości polegających na nakładaniu na mieszkańców obowiązku ponoszenia opłaty przyłączeniowej za możliwość podłączenia budynku do gminnych sieci, prokuratorzy mają obowiązek podjęcia działań zmierzających do zakwestionowania tych zapisów, jako nie posiadających upoważnienia ustawowego.
Uprawnienie prokuratora do zaskarżania uchwał, które są aktami prawa miejscowego, wynika z art. 70 ustawy z 28 stycznia 2016 roku Prawo o prokuraturze (Dz. U. z 2016 r., poz. 177 ze zm.) oraz art. 8 par. 1 i art. 50 par. 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.).
Jednocześnie zobowiązał prokuratury regionalne do przedstawienia Departamentowi Postępowania Sądowego Prokuratury Krajowej informacji o wynikach przeprowadzonej analizy.
Jakie są wyniki działań administracyjnoprawnychprokuratorów
Zainicjowane przez Prokuraturę Krajową działania doprowadziły do zakwestionowania przez prokuratorów 274 uchwał dotyczące warunków podłączenia do gminnych sieci wodociągowych, kanalizacji sanitarnej i kanalizacji ogólnej.
W 69 przypadkach prokuratorzy wnieśli skargi do WSA, z których dwie zostały uwzględnione w wydanych wyrokach, zgodnych z żądaniami prokuratora.
Na podstawie art. 70 ustawy Prawo o prokuraturze prokuratorzy skierowali także 62 wnioski o usunięcie ujawnionych naruszeń prawa do właściwych organów gmin i miast,
W opracowaniu znajduje się co najmniej 56, dalszych skarg do WSA, kwestionujących zgodność z prawem kolejnych uchwał, skutkujących stwierdzeniem ich nieważności.
Nadto z uzyskanych informacji wynika, że aktualnie badane zagadnienie, było już w przeszłości przedmiotem analiz prowadzonych przez niektóre jednostki prokuratury, co stało się podstawą skutecznego wywiedzenia, co najmniej 38 skarg do WSA.
Wyniki analizy z podziałem na regiony
1. w obszarze właściwości Prokuratury Regionalnej w Gdańsku prokuratorzy zakwestionowali 31 uchwał. W 22 przypadkach prokuratorzy wnieśli skargi do Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, a w 9 przypadkach wnioski o uchylenie uchwał przewidujących tzw. opłatę przyłączeniową.
Nadto analizowane są jeszcze 34, dalsze tego rodzaju uchwały jednostek samorządu terytorialnego, z czego, już co do 21 uchwał planowane jest wywiedzenie skarg do WSA.
2. w obszarze właściwości Prokuratury Regionalnej we Wrocławiu analizie poddano 78 uchwał z czego w 2 przypadkach prokuratorzy skierowali skargi do WSA, a w 5 przypadkach złożyli wnioski o zmianę uchwał. W pozostałych przypadkach trwają nadal analizy i przygotowywane są środki zaskarżenia.
3. w obszarze właściwości Prokuratury Regionalnej w Krakowie prokuratorzy zakwestionowali prawidłowość 29 uchwał, z czego dotychczas prokuratorzy wnieśli 3 skargi do WSA i wystosowali 3 wezwania do usunięcia naruszenia prawa.
4. w obszarze właściwości Prokuratury Regionalnej w Rzeszowie prokuratorzy zakwestionowali 33 uchwały, a w 9 przypadkach skierowali wnioski o uchylenie wadliwych zapisów. W 9 dalszych przypadkach uchwały zaskarżono do WSA. Nadto przygotowywanych jest 15 dalszych skarg do WSA.
5. w obszarze właściwości Prokuratury Regionalnej w Poznaniu prokuratorzy skierowano 16 skarg do WSA oraz 13 wniosków o uchylenie uchwał przewidujących tzw. opłatę przyłączeniową. Analizy uchwał jest kontynuowana.
W dwóch sprawach WSA w Gorzowie Wielkopolskim, wyrokami o sygn. akt II SA/Go 554/16 i o sygn. akt II SA/Go 538/16 uwzględnił już skargi prokuratora i stwierdził nieważność uchwał odpowiednio, w całości i zaskarżonej części.
6. w obszarze właściwości Prokuratury Regionalnej w Lublinie analizie poddano 95 uchwał, z czego dotychczas skierowano 4 skargi do WSA. Analiza pozostałych wskazanych uchwał trwa. Nadto w przekazanej informacji podano, że analizowane zagadnienie było już w przeszłości przedmiotem analiz, co stało się podstawą skutecznego wywiedzeniem 10 skarg do WSA oraz 2 skarg kasacyjnych do NSA.
7. w obszarze właściwości Prokuratury Regionalnej w Szczecinie analizie poddano 52 uchwały z czego, do chwili obecnej sporządzono 1 skargę, zaś w 11 sprawach skierowano wnioski o uchylenie spornych zapisów. Analiza wskazanych spraw trwa.
8. w obszarze właściwości Prokuratury Regionalnej w Łodzi zakwestionowano 28 uchwał z czego sporządzono 1 skargę do WSA i aktualnie opracowuje się dalszych 10 skarg. Analiza uchwał trwa. W przeszłości przedmiotem analiz jednostek prokuratury z regionu łódzkiego, co stało się podstawą skutecznego wywiedzeniem 24 skarg do WSA. Prokuratura Rejonowa w Kaliszu w 2012 r. skierowała do WSA w Poznaniu skargi w 6 sprawach odnoszących się do opłat za przyłączenie do sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej. Zostały one cofnięte, a postępowania umorzono.
9. w obszarze właściwości Prokuratury Regionalnej w Białymstoku zakwestionowano 32 uchwały, z czego skierowano 4 skargi do WSA oraz 2 wnioski o usunięcie naruszenia prawa. W pozostałym zakresie kontynuowana jest analiza oraz przygotowywane są dalsze skargi.
10. w obszarze właściwości Prokuratury Regionalnej w Warszawie zakwestionowano 13 uchwał, z czego skierowano 6 skarg do WSA. W zakresie 4 uchwał analiza jest kontynuowana.
11. w obszarze właściwości Prokuratury Regionalnej w Katowicach zakwestionowano 30 uchwał, z czego skierowano 10 wniosków o usunięcie naruszenia prawa oraz 2 skargi do WSA. W 9 sprawach analiza jest kontynuowana. Nadto w przekazanej informacji podano, że aktualnie badane zagadnienie było już w przeszłości przedmiotem analiz jednostek prokuratury z regiony katowickiego, co stało się podstawą skutecznego wywiedzeniem 2 skarg do WSA.
O piśmie zastępcy prokuratora Generalnego pisaliśmy już komunikacie z 10 sierpnia 2017 r.
Gminy nie mogą pobierać od mieszkańców opłat za przyłączenie do sieci wodociągowych i kanalizacyjnych
Dział Prasowy
Prokuratura Krajowa
