Szanowna Pani Minister,
Szanowny Panie Przewodniczący,
Szanowni Państwo!
Z wielką radością i satysfakcją witam i Panią Minister, i Pana Przewodniczącego w Pałacu Prezydenckim. Przede wszystkim dlatego, że witam – można powiedzieć – stałych bywalców spotkań ze mną jako Prezydentem Rzeczypospolitej, za co ogromnie dziękuję. Ale w tym kontekście chciałem przede wszystkim podziękować za niezwykłą skuteczność działania Pani Minister i determinację Pana Przewodniczącego. Dlaczego? Dlatego, proszę Państwa, że każde rozwiązanie ‒ zwłaszcza rozwiązanie prawne, państwowe czy wręcz rozwiązanie ustrojowe ‒ żeby dobrze funkcjonowało w państwie demokratycznym, musi mieć akceptację społeczną.
Nie ma ważnego mechanizmu odnoszącego się do życia, do funkcjonowania praktycznie całego społeczeństwa, jeżeli ten mechanizm nie znajduje akceptacji. To się kończy złym funkcjonowaniem państwa, spadkiem aktywności społecznej, próbami różnego rodzaju omijania w związku z tym obowiązującego prawa, szukaniem pomysłów, które pozwalają na obejście rozwiązań wciskanych na siłę przez władzę. I właśnie tak jest z tym niezwykle ważnym elementem życia społecznego, a także życia indywidualnego ‒ z kwestią zakończenia aktywności zawodowej i przejścia na emeryturę.
Kwestia niezwykle ważna nie tylko dzisiaj ‒ ale ważna odkąd w zasadzie człowiek w ogóle podejmuje aktywność zawodową, a więc właściwie odkąd istnieje ludzkość ‒ która oczywiście w różny sposób była regulowana na przestrzeni lat. Dzisiaj mamy funkcjonujący system ubezpieczeń społecznych oraz zjawisko wzrostu dobrobytu i zmian gospodarczych. I, proszę Państwa, oczywiście wszyscy ekonomiści, specjaliści od spraw społecznych zgodzą się z jednym: efektem wzrostu zamożności społeczeństwa, a w związku z tym wzrostu poziomu życia, jest wydłużenie długości życia. A więc ludzie, którzy żyją w lepszych warunkach, żyją po prostu dłużej, są sprawniejsi, są zdrowsi – co w efekcie oznacza, przynajmniej potencjalnie, możliwość dłuższej aktywności zawodowej.
Ale chcę jedną rzecz bardzo mocno podkreślić: naprawdę istotne znaczenie ma nie tyle ustawowy wiek przejścia na emeryturę, ile efektywny wiek przejścia na emeryturę. I z tym wiekiem wiąże się jedna bardzo ważna kwestia: otóż w dużej mierze ma on charakter przede wszystkim zindywidualizowany, tzn. jest związany z konkretną jednostką ludzką, z konkretnym człowiekiem, z jego własnymi uwarunkowaniami, z jego – z jednej strony przekonaniami, z drugiej – z jego potrzebami życiowymi, rodzinnymi, z trzeciej – z jego możliwościami również i zdrowotnymi. A także na samym końcu z jego osobistą wolą. I to ma przede wszystkim ogromne znaczenie.
Stąd ta idea, że powinien zostać wprowadzony przede wszystkim wybór, że ludzie powinni mieć wybór co do momentu zakończenia aktywności zawodowej i co do przejścia na emeryturę. Że ustawowy wiek emerytalny powinien być momentem, w którym obywatel uzyskuje prawo do przejścia na emeryturę, prawo do zakończenia aktywności zawodowej – to, co Niezależny Samorządny Związek „Solidarność” poprzez Pana Przewodniczącego i jego przedstawicieli, a także inne związki zawodowe, bo także i OPZZ, tak mocno akcentowały, gdy na ten temat dyskutowaliśmy. I chciałem podziękować zarówno Solidarności, jak i Pani Minister za to, że ten wybór został ustanowiony, że ta ustawa została poparta przez ministerstwo, że została przegłosowana w polskim parlamencie, że mogłem jako Prezydent ją podpisać i od 1 października br. ten wybór momentu przejścia na emeryturę stanie się dla Polaków wyborem autentycznym.
Bo z jednej strony następuje rzeczywiście obniżenie wieku emerytalnego – 60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn ‒ w stosunku do tego, co zrobiła poprzednia władza, która siłą wbrew społeczeństwu podwyższyła wiek emerytalny. Ale wokół tego może być jeszcze druga dyskusja, a mianowicie: jak to się stało, że polska Konstytucja z 1997 roku nie ochroniła obywateli przed podwyższeniem wieku emerytalnego? Jak ta Konstytucja była napisana, że nie obroniła przed tym Polaków? Bo przecież sprawa została skierowana do Trybunału Konstytucyjnego – nie tylko, że można było ten wiek emerytalny podwyższyć, bo normy konstytucyjnej wyraźnie broniącej obywateli nie ma, ale nawet Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że było to możliwe, co wstrząsnęło wieloma prawnikami, ale przede wszystkim, co fatalnie odebrali obywatele. I to jest dyskusja na temat przyszłości polskiej Konstytucji, którą też uważam, że powinniśmy prowadzić ze społeczeństwem. I że to jest kwestia decyzji społeczeństwa.
Natomiast tu na jedną rzecz chcę zwrócić przede wszystkim uwagę: zostaje faktycznie wprowadzony wybór. I to jest rzecz najważniejsza: kiedy chcesz przejść na emeryturę? Bo w wieku 60-65 lat pewnie w większości przypadków ludzie będą absolutnie zdolni do dalszej pracy ‒ choć pewnie będą przypadki, gdy ze względów zdrowotnych woleliby już pracę zakończyć, bo to przecież zależy też od charakteru, od rodzaju pracy. Ale ponieważ rzeczywiście długość życia społeczeństwa się wydłuża ‒ i to jest fakt, który mnie osobiście jako Prezydenta cieszy, bo to też oznacza, że nasze społeczeństwo staje się zamożniejsze – ludzie mogą pracować dłużej i zapewne wielu będzie chciało dłużej pracować. Chodzi o to, żeby w społeczeństwie była świadomość.
I dlatego bardzo dziękuję zarówno panu Piotrowi Dudzie, jak i Pani Minister za tę inicjatywę, żebyśmy się tutaj spotkali, żebyśmy przed Państwem stanęli, żebyśmy o tych sprawach mówili i żebyśmy tym samym jako ci, którzy byli inicjatorami całego tego przedsięwzięcia w postaci przywrócenia poprzedniego wieku emerytalnego i stworzenia możliwości wyboru, ten wybór propagowali wśród społeczeństwa, prowadząc w tym zakresie to, co jest bardzo potrzebne: akcję informacyjną, żeby każdy miał tego świadomość.
Tu jeszcze jeden element jest bardzo ważny, którego chciałem pogratulować i Pani Minister, i Pani Premier, i panu premierowi Morawieckiemu, i całemu rządowi. A mianowicie: wyraźnie spadające w naszym kraju bezrobocie. Proszę Państwa, Główny Urząd Statystyczny podał ostatnio, że w kwietniu bezrobocie wynosiło 7,7 proc. – najniższe bezrobocie od 26 lat. Przecież wszyscy wiemy, że bezrobocie jest straszliwą plagą niszczącą rodzinę, społeczeństwo, powodującą wśród ludzi frustrację, poczucie upodlenia. To jest niezwykłe, że bezrobocie udaje się tak obniżyć, że ono po prostu zaczyna w naszym kraju znikać – to niezwykle ważne. To jest także ważne, jeżeli chodzi o kwestię związaną z wiekiem emerytalnym. Bo znikające bezrobocie to także znikająca presja na to, żeby zwalniać miejsca pracy ‒ czyli wtedy możliwe czy wręcz potrzebne jest to, żeby praca trwała dłużej, ale niech to będzie prawo obywatela, a nie przymus.
Ogromnie się cieszę, że nie będzie w związku z tym przymusu pracy ‒ jak mówiliśmy: pracy do śmierci. Że będzie to prawo godnego wyboru możliwości przejścia na emeryturę. Mam nadzieję także, że będziemy mogli tworzyć we współdziałaniu z Panią Minister, z Radą Dialogu Społecznego, z Panem Przewodniczącym, z Solidarnością, mam nadzieję, że i z innymi związkami zawodowymi, rozwiązania, które będą propagowały dobre praktyki, jeżeli chodzi o zachowanie pracodawców wobec pracowników, którzy czy to już osiągnęli wiek emerytalny, czy to się do niego zbliżają. Chodzi o kwestię ewentualnych zmian charakteru zatrudnienia, o kwestię doskonalenia zawodowego, tworzenia programów, które to przysłowiowe 50+ będą ustanawiały rzeczywiście realnym.
Jeszcze raz bardzo serdecznie dziękuję Państwu za obecność, jeszcze raz dziękuję za tę akcję, jeszcze raz dziękuję za to, że ta ustawa jest i godny wybór będzie możliwy.
/fot.arch.redakcji/
